Kwiecewo
Ostoje PTOP
Lokalizacja: Warmia - ok. 20 km na północny zachód od Olsztyna
Woj.: warmińsko-mazurskie; gmina: Świątki
Status obszaru: rezerwat przyrody
Powierzchnia własności PTOP: 11,7879 ha
Istniejące formy ochrony
Użytek ekologiczny "Kwiecewo" (ok.120 ha), rezerwat przyrody "Kwiecewo" (ok. 110 ha)
Ogólny opis obszaru
Obszar ten należy do mezoregionu Pojezierze Olsztyńskie, stanowiącego zachodnią część makroregionu Pojezierza Mazurskie. Główną jednostką geomorfologiczną jest wyżyna moreny dennej o urozmaiconej rzeźbie. Klimat tego regionu charakteryzuje duże zróżnicowanie i zmienność pogody. Obserwuje się tu chłodne zimy i wiosny.
Obok wsi Kwiecewo znajduje się polder, czyli płytkie rozlewisko otoczone podmokłymi łąkami, okresowo zalewanymi szuwarami oraz polami uprawnymi. Ze zbiornikiem sąsiaduje niewielki, ale bardzo ciekawy pod względem ornitologicznym kompleks leśny. Niegdyś w miejscu polderu istniał zbiornik wodny, które osuszono i przekształcono w intensywnie użytkowane łąki kośne, pastwiska i pola uprawne. Wraz z zaprzestaniem użytkowania tereny te wypełniły się wodą i do dziś funkcjonują jako polder o zmiennym poziomie wód. Strefę przybrzeżną tego płytkiego rozlewiska porastają szuwary z trzciny pospolitej Phragmites australis i pałki wąskolistnej Typha angustifolia oraz kępy osoki aloesowatej Stratiotes aloides. Zasilanie zbiorników to przede wszystkim wody opadowe i spływy powierzchniowe z otaczających zbiorniki pól.
Grunty należące do PTOP znajdują się w północnej części rozlewiska a także poza nim. Są to zarówno obszary samego rozlewiska z przyległym szuwarem niskim a także nieużytki wokoło. W posiadaniu PTOP znajdują się także udziały (47%) w działce budowlanej ze starymi zabudowaniami w bardzo złym stanie technicznym.
Walory przyrodnicze ostoi
Ostoja ?Kwiecewo? charakteryzuje się wybitnymi walorami ornitologicznymi, stanowiąc zarówno miejsce lęgowe, żerowisko jak i noclegowisko dla ptaków wodno-błotnych. Gatunki ptaków najlepiej charakteryzujące ostoję ?Kwiecewo? to rybitwy, z czego populacja lęgowa rybitwy białowąsej Chlidonias hybridus dochodzi do 130 par a w okresie migracji liczebność tego gatunku przekracza 300 osobników. Druga pod względem liczebności rybitwa czarna Chlidonias niger tworzy kolonię do 52 par, zaś w okresie przelotu do 100 osobników. Poldery wraz z otaczającymi je polami uprawnymi są wykorzystywane przez żurawie Grus grus jako miejsce jesiennych zgrupowań, podczas których ich liczebność wzrasta do 1000 osobników. Interesującym fragmentem ostoi jest las położony w południowej części obszaru. Jest on miejscem gniazdowania bielika Haliaeetus albicilla, orlika krzykliwego Aquila pomarina oraz bociana czarnego Ciconia nigra. Poza tym na terenie polderu lęgi odbywa kolejnych 8 gatunków z Załącznika I, jak: bąk, bączek, błotniak stawowy, błotniak łąkowy, kropiatka, zielonka, derkacz, oraz gąsiorek.
W okresie migracji na terenie ostoi można spotkać dalsze 17 gatunków ptaków znajdujących się w załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Są to ptaki związane przede wszystkim ze środowiskiem wodnym. Poza gatunkami ?naturowymi? gniazdują tu 4 gatunki perkozów, 6 gatunków kaczek oraz 16 innych gatunków ptaków związanych z biotopem wodno-błotnym.
Kluczowe zagrożenie w ostoi
Podstawowym zagrożeniem dla tego miejsca jest niekorzystna regulacja poziomu wody wynikająca ze struktury własności rozlewiska. W północnej części polderu znajdują się działki prywatne, których właściciele chcąc użytkować je rolniczą naciskają na osuszenie tego miejsca. PTOP w ramach akcji www.ratujkwiecewo.pl od roku 2008 prowadzi zbiórkę pieniędzy na wykup prywatnych gruntów, aby zabezpieczyć to miejsce przed niekorzystnym obniżaniem poziomu wody. Poziom wody bowiem jest kluczowym elementem dla stopnia rozwoju roślinności wodnej jak i trzciny. Polder powinien przypominać naturalny zbiornik wodny o wysokiej dynamice powierzchni i zasobów wodnych